بی‌اشتهایی گربه‌ها یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که صاحبان گربه با آن روبه‌رو می‌شوند. گربه‌ای که همیشه غذا می‌خورده، ناگهان به ظرف غذا بی‌توجه می‌شود، نزدیکش می‌رود اما نمی‌خورد، یا فقط چند لقمه خیلی کم می‌خورد. این نشانه معمولی نیست و می‌تواند از یک استرس ساده تا بیماری‌های جدی مثل مشکلات کبدی، عفونت، دندان‌درد و حتی مسمومیت‌ها باشد.

در این مقاله تمام دلایل رایج بی‌اشتهایی گربه، علامت‌های مهم، روش‌های درمان خانگی، بهترین راه‌های ترغیب گربه به غذا خوردن و زمان دقیق مراجعه به دامپزشک را مرحله‌به‌مرحله بررسی می‌کنیم.

بی‌اشتهایی گربه چیست و چرا مهم است؟

در دامپزشکی، بی‌اشتهایی (Anorexia) یعنی کاهش یا توقف کامل غذا خوردن.
گربه‌ها برخلاف سگ‌ها تحمل بالایی برای گرسنگی ندارند؛ حتی ۲۴ تا ۴۸ ساعت بی‌غذایی می‌تواند برای آنان خطرناک باشد و منجر به کبد چرب (Hepatic Lipidosis) شود؛ بیماری‌ای که در موارد شدید، مرگ‌بار است.

به همین دلیل، هر زمان گربه بیش از یک روز غذا نخورد، موضوع را جدی بگیرید.

دلایل بی‌اشتهایی گربه (کامل‌ترین لیست دسته‌بندی‌شده)

۱. مشکلات دهان، دندان و لثه

گربه‌ای که دهانش درد داشته باشد، حتی از غذای مورد علاقه‌اش دوری می‌کند.

مهم‌ترین دلایل:

• جرم و پوسیدگی دندان

• التهاب لثه (Gingivitis)

• زخم دهان

• دندان شکسته

• عفونت دندانی

• مشکل بلع

نشانه‌های همراه:

• بوی بد دهان

• ریختن آب دهان

• غذا را بو می‌کند ولی نمی‌خورد

• با پنجه دهانش را می‌خاراند

۲. مشکلات معده و دستگاه گوارش

گربه‌ها بسیار حساس هستند و کوچک‌ترین مشکل گوارشی اشتهایشان را کاهش می‌دهد.

دلایل مهم:

• تهوع

• استفراغ مکرر

• اسهال یا یبوست

• التهاب روده (IBD)

• بلعیدن مو (Hairball)

• نفخ و درد شکمی

نشانه‌های همراه:
استفراغ، بی‌حالی، لیسیدن مداوم لب‌ها، صدای روده.

۳. استرس و تغییرات محیطی

گربه‌ها روحیه لطیفی دارند و خیلی سریع تحت‌تأثیر محیط قرار می‌گیرند.

دلایل استرس:

• جابجایی خانه

• آمدن حیوان جدید

• تغییر برند غذا

• تغییر محل ظرف غذا

• سروصدا یا حضور مهمان

• رفتن صاحب خانه برای چند روز

گاهی فقط استرس چندساعته اشتهای گربه را کامل از بین می‌برد.

۴. بیماری‌های ویروسی و عفونی

این بخش بسیار مهم است و باید جدی گرفته شود.

• سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی

• تب و عفونت‌های ویروسی (panleukopenia، calicivirus)

• تب شدید

• عفونت گوش یا سینوس

در این موارد معمولاً گربه همراه با بی‌اشتهایی کم‌تحرک و خواب‌آلود می‌شود.

۵. مشکلات کبدی، کلیوی و پانکراس

یکی از دلایل خطرناک بی‌اشتهایی.

مشکلات مهم:

• نارسایی کلیه

• التهاب لوزالمعده (Pancreatitis)

• بیماری‌های کبدی

• کبد چرب در گربه‌های چاق

نشانه‌های همراه:
استفراغ، ضعف شدید، زردی چشم، کاهش وزن سریع.

۶. درد در نقاط مختلف بدن

هر دردی می‌تواند باعث بی‌اشتهایی شود.

• درد مفاصل

• درد شکمی

• درد بعد از عمل

• افتادن و ضربه

• درد ناشی از سنگ مثانه

گربه‌ها دردشان را پنهان می‌کنند؛ بی‌اشتهایی یکی از معدود نشانه‌های قابل مشاهده است.

۷. مسمومیت غذایی یا دارویی

گربه ممکن است ماده‌ای خطرناک خورده باشد.

دلایل:

• گیاهان سمی خانگی

• مسمومیت با داروهای انسانی

• غذای فاسد

• خوردن آنتی‌فریز

• خوردن پیاز، سیر، شکلات، الکل، قهوه و …

علائم معمول: لرزش، استفراغ، آبریزش، بی‌حالی شدید.

۸. پیر شدن گربه

گربه‌های مسن ممکن است به‌دلیل کاهش حس بویایی، درد مفصل یا مشکلات دهانی کمتر غذا بخورند.

۹. گرمی هوا یا بی‌نظمی غذایی

در تابستان یا در صورت تغییر ناگهانی رژیم، گربه‌ها کمتر غذا می‌خورند.

علائم مهم همراه با بی‌اشتهایی که باید جدی بگیرید

اگر همراه بی‌اشتهایی، موارد زیر را مشاهده کردید، سریعاً مراجعه به دامپزشک ضروری است:

• استفراغ مکرر

• تب

• عطش زیاد یا کمبود آب

• بی‌حالی شدید

• زرد شدن چشم یا لثه

• خون در مدفوع

• تنگی نفس

• ادامه‌دار شدن بیش از ۲۴–۴۸ ساعت

درمان بی‌اشتهایی گربه در خانه (روش‌های موثر و بی‌خطر)

قبل از هر درمان، مطمئن شوید مشکل جدی نیست
اگر گربه بی‌حال است، استفراغ دارد یا ۲۴ ساعت کامل غذا نخورده، درمان خانگی کافی نیست.

۱. غذای خوش‌بو و گرم شده

غذا را ۵ تا ۱۰ ثانیه در ماکروویو گرم کنید.
گرم شدن غذا بوی آن را چند برابر می‌کند و اشتهای گربه را تحریک می‌کند.

۲. استفاده از غذاهای مرطوب (کنسرو، پوچ، شسیر)

گربه‌های بی‌اشتها معمولاً غذای خشک را رد می‌کنند.

غذاهای مؤثر:

• کنسروهای مرغ و ماهی

• سوپ مخصوص گربه

• شسیرهای لذیذ

• پوچ‌های استریل شده

۳. اضافه کردن محرک‌های اشتها

می‌توانید مقدار کمی موارد زیر اضافه کنید:

• آب مرغ بدون نمک

• آب تونای بدون نمک

• کمی پوره مرغ پخته

• کمی مولتی‌ویتامین مخصوص گربه با دستور دامپزشک

۴. آرام کردن محیط و کاهش استرس

• ظرف غذا را به جای ساکت ببرید

• از ظرف تمیز و بدون بو استفاده کنید

• گربه جدید یا مهمان‌ها را چند ساعت از هم جدا کنید

۵. شانه کردن و کمک به خروج گلوله مو

اگر دلیل بی‌اشتهایی Hairball باشد:

• شانه‌زدن روزانه

• دادن خمیر مالت

• آب زیاد
  به سرعت اشتها را برمی‌گرداند.

۶. دادن وعده‌های کوچک اما مکرر

هر ۳–۴ ساعت مقدار کم غذا قرار دهید تا گربه تحریک شود.

۷. تغییر برند غذا به تدریج

گاهی فقط تغییر طعم مشکل را حل می‌کند.

روش‌های خطرناک که هرگز نباید انجام دهید

❌ ندادن داروی انسانی
❌ مجبور کردن گربه به خوردن با فشار
❌ تغییر ناگهانی غذای خشک به مقدار زیاد
❌ دادن پیاز، سیر، شیر گاو، غذای تند
❌ تأخیر طولانی در مراجعه به دامپزشک

چه زمانی باید فوراً به دامپزشک مراجعه کنید؟

اگر هر کدام از موارد زیر وجود دارد، مراجعه فوری ضروری است:

• بی‌اشتهایی بیشتر از ۲۴–۴۸ ساعت

• استفراغ مداوم

• بی‌حالی شدید، خواب زیاد

• کاهش وزن شدید

• اسهال همراه بی‌اشتهایی

• زردی چشم یا لثه

• گربه کمتر از ۳ ماه سن دارد (خیلی حساس است)

• احتمال مسمومیت وجود دارد

• گربه چاق است (خطر کبد چرب)

سؤالات متداول (FAQ)

۱. اگر گربه فقط آب می‌خورد اما غذا نمی‌خورد؟

نشانه التهاب معده یا عفونت است.
بیش از ۲۴ ساعت صبر نکنید و به دامپزشک مراجعه کنید.

۲. گربه غذای خشک نمی‌خورد اما پوچ می‌خورد؟

این معمولاً نشانه درد دندان یا کاهش حس بویایی است؛ چون غذای مرطوب خوش‌بوتر و نرم‌تر است.

۳. آیا ممکن است فقط بهانه‌گیری باشد؟

بله، گربه‌ها خیلی حساس‌اند ولی همیشه قبل از فرض گرفتن «بهانه‌گیری»، باید بیماری رد شود.

۴. گربه بعد از واکسن اشتها ندارد؟

تا ۲۴ ساعت طبیعی است؛ اگر طولانی شد، باید بررسی شود.

جمع‌بندی

بی‌اشتهایی گربه معمولاً هشدار مهمی از بدن اوست.
از مشکلات کوچک مانند استرس یا Hairball گرفته تا بیماری‌های جدی مثل پانکراتیت، عفونت‌های ویروسی و کبد چرب—all می‌توانند باعث کاهش اشتها شوند.

اگر گربه بیش از یک روز غذا نخورد، استفراغ یا بی‌حالی داشت یا مشکوک به درد بود، مراجعه به دامپزشک ضروری است.

در مقابل، با چند روش ساده خانگی مانند گرم کردن غذا، استفاده از پوچ و کنسرو، کاهش استرس و افزودن بوهای محرک اشتها، معمولاً مشکل‌های خفیف به‌راحتی حل می‌شوند.